Phân Biệt FI, FIO, FIOS, FO Trong Vận Tải Biển Là Gì?
FI, FIO, FIOS, FO trong vận tải biển là gì? Đây là các điều kiện thường thấy trong các chứng từ logistics, nhưng nhiều người chưa rõ về các điều kiện này. Cùng Nghiệp vụ xuất nhập khẩu phân biệt FI, FIO, FIOS, FO trong vận tải biển, những rủi ro tiềm ẩn khi áp dụng không đúng các điều kiện qua bài viết dưới đây.
Mục lục
1. FI, FIO, FIOS, FO trong vận tải biển là gì?
1.1 Free In (FI) – Miễn phí bốc hàng
Free In hay FI là miễn phí bốc hàng, theo điều kiện FI này hãng tàu không chịu chi phí bốc hàng lên tàu, mà phần chi phí này do người thuê tàu (chủ hàng) tự chi trả.
- Hiểu đơn giản: bạn thuê tàu chở hàng, nhưng phải tự lo việc xếp hàng lên tàu, từ thuê thiết bị, nhân công cho đến chi phí bốc dỡ tại cảng đi.
- Ví dụ: Bạn xuất khẩu hàng đóng bao từ Việt Nam đi Trung Đông. Nếu theo điều kiện FI, bạn phải tự thuê xe nâng, cẩu hoặc dịch vụ cảng để đưa hàng lên tàu – hãng tàu chỉ vận chuyển.
- FI thường áp dụng cho hàng rời, hàng đóng bao, hàng cuộn... và thường đi kèm các điều kiện khác như FO hoặc FIO.
- Cần đọc kỹ toàn bộ điều khoản để xác định chính xác nghĩa vụ giữa các bên.

1.2 Free In and Out (FIO) – Miễn phí bốc và dỡ hàng
FIO là viết tắt của Free In and Out là miễn phí bốc và dỡ hàng, nghĩa là hãng tàu không chịu chi phí bốc hàng tại cảng đi và dỡ hàng tại cảng đến. Toàn bộ chi phí hai đầu (bốc lên tàu và dỡ xuống) sẽ do người thuê tàu hoặc chủ hàng chịu.
Với FIO tàu chỉ lo việc vận chuyển giữa cảng đi và cảng đến. Chủ hàng phải tự lo các bước trước và sau đó.Điều kiện về FIO thường dùng trong vận chuyển hàng rời, hàng khối lượng lớn như than, ngũ cốc, phân bón…
1.3 Free In and Out Stowed (FIOS) – Miễn phí bốc, dỡ và sắp xếp hàng
FIOS là viết tắt của Free In and Out Stowed là miễn phí bốc, dỡ và sắp xếp hàng, điều kiện này mở rộng hơn FIO: ngoài bốc và dỡ, hãng tàu cũng không chịu trách nhiệm sắp xếp (stowage) hàng hóa trên tàu. Việc xếp đặt hàng sao cho an toàn và hợp lý cũng do người thuê tàu chịu chi phí.
- Hiểu đơn giản nếu chọn điều kiện FIOS bạn phải lo từ A đến Z từ bốc hàng, xếp hàng lên tàu sao cho ổn định, đến dỡ hàng khi tới cảng.
- Ví dụ: Doanh nghiệp xuất khẩu gạo thuê tàu theo FIOS – họ phải thuê đơn vị sắp xếp hàng hóa hợp lý, tránh bị đổ vỡ trong quá trình di chuyển bằng tàu.
- Chúng ta sẽ thường gặp FIOS trong vận chuyển hàng rời dễ xô lệch như hạt nhựa, xi măng, thức ăn chăn nuôi…
1.4 Free Out (FO) – Miễn phí dỡ hàng
Free Out hay FO là miễn phí dỡ hàng, có nghĩa là hãng tàu không chịu chi phí dỡ hàng khỏi tàu tại cảng đến. Người thuê tàu hoặc người nhận hàng phải tự trả tiền và sắp xếp việc dỡ hàng xuống khỏi tàu.
- Khi áp dụng FO tàu chỉ vận chuyển hàng tới nơi, không chịu trách nhiệm đưa hàng xuống cảng. Nếu bạn nhập hàng, bạn phải tự làm việc với cảng hoặc thuê bên thứ ba để dỡ hàng.
- Ví dụ: Một công ty nhập khẩu sắt cuộn từ Hàn Quốc về cảng Cát Lái. Nếu điều kiện FO được áp dụng, công ty này phải trả phí dỡ hàng và phối hợp với cảng để đưa hàng xuống.
- FO thường xuất hiện trong các điều kiện kết hợp như FIO, FIOS, và thường gặp khi vận chuyển hàng rời, hàng nặng, yêu cầu dỡ hàng đặc biệt (cẩu, xe chuyên dụng).
>>
2. Phân biệt FI, FIO, FIOS, FO một cách dễ hiểu nhất
Để phân biệt các điều kiện trên có thể dựa vào bảng tổng hợp trách nhiệm và chi phí dưới đây để nhận biết:

Điều kiện |
Bốc hàng |
Dỡ hàng |
Sắp xếp hàng |
San bằng hàng |
Trách nhiệm chi phí |
FI |
Người thuê tàu |
Chủ tàu |
Chủ tàu |
Chủ tàu |
Người thuê tàu chịu chi phí bốc hàng |
FO |
Chủ tàu |
Người thuê tàu |
Chủ tàu |
Chủ tàu |
Người thuê tàu chịu chi phí dỡ hàng |
FIO |
Người thuê tàu |
Người thuê tàu |
Chủ tàu |
Chủ tàu |
Người thuê tàu chịu chi phí bốc và dỡ hàng |
FIOS |
Người thuê tàu |
Người thuê tàu |
Người thuê tàu |
Chủ tàu |
Người thuê tàu chịu chi phí bốc, dỡ và sắp xếp hàng |
3. Lưu ý khi đàm phán và áp dụng các điều kiện trong hợp đồng
Khi ký hợp đồng vận chuyển, nhiều doanh nghiệp chỉ chú ý đến giá cước mà bỏ qua các điều kiện như FI, FO, FIO, FIOS hay FIOT. Trong thực tế, đây là những yếu tố then chốt quyết định ai chịu trách nhiệm và chi phí cho các công đoạn bốc xếp – nếu không làm rõ ngay từ đầu, rất dễ phát sinh tranh chấp.
Dưới đây là một số lưu ý quan trọng cần cân nhắc khi làm việc với đối tác và hãng tàu:
- Lựa chọn điều kiện phù hợp với đặc thù hàng hóa: Hàng đóng bao, cuộn, hoặc hàng rời như than đá, ngũ cốc... sẽ có yêu cầu khác nhau về việc bốc, dỡ, san hàng. Doanh nghiệp cần xác định rõ loại hàng và cảng đến có dịch vụ gì.
- Đàm phán chi tiết về trách nhiệm và chi phí: Không nên chỉ ghi ngắn gọn “FIO” trong hợp đồng mà cần làm rõ: ai thuê cần cẩu? Ai chịu phí bốc dỡ? Nếu không thống nhất cụ thể, khi hàng cập cảng, bên bán – bên mua – hãng tàu có thể tranh cãi vì hiểu khác nhau.
- Rà soát kỹ hợp đồng vận chuyển: Trong nhiều trường hợp, doanh nghiệp nghĩ mình chỉ chịu phí bốc hàng (FI), nhưng điều kiện thật sự là FIOT – bao gồm cả san hàng, khiến phát sinh chi phí hàng chục triệu mà không lường trước.
Mỗi điều kiện như FI, FO, FIO, FIOS đều ảnh hưởng trực tiếp đến giá thành, tiến độ và rủi ro logistics. Do đó, người phụ trách hợp đồng, sale xuất khẩu – logistics cần hiểu rõ để lựa chọn và đàm phán hiệu quả.
Hy vọng qua bài viết trên đây của Nghiệp vụ xuất nhập khẩu đã giúp bạn phân biệt FI, FIO, FIOS, FO trong vận tải biển một cách dễ dàng. Việc nắm vững và áp dụng đúng các điều kiện trên sẽ giúp doanh nghiệp tối ưu hóa chi phí vận chuyển nâng cao hiệu quả trong hoạt động xuất nhập khẩu.
Xuất nhập khẩu Lê Ánh – Địa chỉ đào tạo xuất nhập khẩu thực tế số 1 Việt Nam. Chúng tôi đã tổ chức thành công các khóa học xuất nhập khẩu TPHCM và Hà Nội, khóa học logistics cơ bản - chuyên sâu, khóa học thanh toán quốc tế, khóa học khai báo hải quan chuyên sâu, Khóa học purchasing, khóa học sale xuất khẩu chuyên sâu hay khóa học báo cáo quyết toán hải quan, khóa học khởi nghiệp kinh doanh xuất nhập khẩu.. và hỗ trợ việc làm cho hàng nghìn học viên, mang đến cơ hội làm việc trong ngành logistics và xuất nhập khẩu đến với đông đảo học viên trên cả nước.
Hãy liên hệ với chúng tôi để được tư vấn chi tiết về các khóa học nghiệp vụ xuất nhập khẩu: 0904.84.8855
Ngoài các khóa học xuất nhập khẩu - logistics chất lượng thì trung tâm Lê Ánh còn cung cấp các khóa học kế toán online - offline, khóa học hành chính nhân sự chuyên nghiệp chất lượng tốt nhất hiện nay.
Thực hiện bởi: XUẤT NHẬP KHẨU LÊ ÁNH - TRUNG TÂM ĐÀO TẠO XUẤT NHẬP KHẨU THỰC TẾ SỐ 1 VIỆT NAM